Hiperinflasyon Nedir?

Yüksek Enflasyon Nedir?

Hiper enflasyon, bir ekonomideki hızlı, aşırı ve kontrol dışı fiyat artışlarını tanımlayan bir terimdir. Enflasyon mal ve hizmetlerde fiyat artış hızının bir ölçüsü olsa da , aşırı enflasyon hızla artmaktadır.

Hiper enflasyon, gelişmiş ekonomiler için nadir görülen bir olay olmasına rağmen, tarih boyunca Çin, Almanya, Rusya, Macaristan ve Arjantin gibi ülkelerde birçok kez meydana geldi.

Yüksek Enflasyonu Anlamak

Hiper enflasyon, bir süre boyunca ayda% 50’den fazla bir artış gösterdiğinde gerçekleşir. Karşılaştırmalı amaçlar için, İşgücü İstatistikleri Bürosu’na göre , Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) tarafından ölçülen ABD enflasyon oranı tipik olarak yılda% 2’den azdır . TÜFE sadece seçilen ürün ve hizmet sepetinin fiyat endeksidir. Yüksek enflasyon, tüketicilerin ve işletmelerin daha yüksek fiyatlar nedeniyle ürün satın almak için daha fazla paraya ihtiyaç duymalarına neden olur.

Normal enflasyon aylık fiyat artışları ile ölçülürken, hiperinflasyon günlük% 5 ila 10’a yaklaşabilen üssel günlük artışlar ile ölçülür. Aşırı enflasyon, enflasyon oranı bir ay boyunca% 50’yi aştığında gerçekleşir.

Yiyecek alışverişi maliyetinin haftada 500 dolardan, gelecek ay haftada 750 dolara, gelecek ay haftada 1.125 dolara çıkacağını hayal edin. Ücretler bir ekonomideki enflasyona ayak uyduramazsa, insanlar için yaşam standardı düşmekte, çünkü temel ihtiyaçları ve yaşam masrafları için para ödeyemiyorlar.

Yüksek enflasyon, bir ekonomi için bir takım sonuçlara neden olabilir. İnsanlar, yiyecek tedarik kıtlığı yaratabilecek fiyatların artması nedeniyle yiyecek gibi bozunabilir ürünler de dahil olmak üzere ürünleri biriktirebilirler. Fiyatlar aşırı yükseldiğinde, bankalara yatırılan nakit ya da tasarruflar değerde azalır ya da para çok az alım gücüne sahip olduğundan değersizdir. Tüketici mali durumu kötüleşir ve iflasa neden olabilir .

Ayrıca, insanlar paralarını, bankalara götüren finansal kurumları ve borç verenlerin işsiz kalmasına para yatıramayabilir. Vergi gelirleri, tüketiciler ve işletmeler ödeme yapamadığında düşebilir ve bu da hükümetlerin temel hizmetleri sağlayamamasıyla sonuçlanabilir.

Neden Hiper Enflasyon Oluyor?

Her ne kadar hiperinflasyon birkaç nedenden dolayı tetiklenebilse de, aşağıda hiperinflasyonun en sık görülen nedenlerinden bazıları verilmiştir.

Aşırı Para Arzı

Aşırı ekonomik kargaşa ve depresyon zamanlarında aşırı enflasyon meydana geldi . Bir depresyon, uzun vadeli bir müteahhitlik ekonomisi dönemidir; bu, büyüme hızının negatif olduğu anlamına gelir. Bir durgunluk , tipik olarak en fazla iki çeyrek ya da altı ay için oluşur negatif büyüme dönemidir. Öte yandan, bir depresyon yıllarca sürebilir, ancak aynı zamanda aşırı yüksek işsizlik, şirket ve kişisel iflaslar, daha düşük üretken çıktılar ve daha az borç verme veya kullanılabilir kredi sergiler. Bir depresyona verilen yanıt, genellikle merkez bankasının para arzındaki bir artıştır. Ekstra para, bankaları tüketicilere ve işletmelere harcama ve yatırım oluşturma konusunda borç vermeye teşvik etmek için tasarlanmıştır.

Bununla birlikte, para arzındaki artış, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile ölçülen ekonomik büyüme ile desteklenmiyorsa , sonuç aşırı enflasyona yol açabilir. Bir ekonomide mal ve hizmet üretiminin bir ölçüsü olan GSYİH büyümezse, şirketler karı artırmak ve ayakta kalmak için fiyatları yükseltir. Tüketiciler daha fazla paraya sahip olduklarından, enflasyona yol açan daha yüksek fiyatları öderler. Ekonomi daha da kötüleştikçe, şirketler daha fazla ücret alıyor, tüketiciler daha fazla ödeme yapıyor ve merkez bankası daha fazla para basıyor – bu da kısır bir döngüye ve aşırı enflasyona yol açıyor.

Güven kaybı

Savaş zamanlarında, aşırı enflasyon genellikle bir ülkenin para birimine ve merkez bankasının para biriminin değerini koruyabilme kabiliyetine güven kaybı olduğunda ortaya çıkar. Ülke içinde ve dışında mal satan şirketler , fiyatlarını artırarak para birimlerini kabul etmek için bir risk primi talep eder . Sonuç, üssel fiyat artışlarına veya aşırı enflasyona yol açabilir.

Bir hükümet uygun şekilde yönetilmezse, vatandaşlar da kendi para birimlerinin değerine olan güvenini kaybedebilir. Para birimi değerinin çok az veya hiç olmadığı algılandığında, insanlar emtiaları ve değeri olan malları biriktirmeye başlar. Fiyatlar artmaya başladığında, yiyecek ve yakıt gibi temel mallar azalıyor ve fiyatları yukarı doğru sarmal olarak gönderiyor. Buna karşılık, hükümet fiyatları dengelemek ve likidite sağlamak için daha fazla para basmak zorunda kalıyor, bu da sadece sorunu daha da şiddetlendiriyor.

Çoğu zaman, güven eksikliği, ekonomik karışıklık ve savaş dönemlerinde ülkeyi terk eden yatırım çıkışlarına yansır. Bu çıkışlar gerçekleştiğinde, ülkenin para birimi değeri amortismana neden olur çünkü yatırımcılar kendi ülkelerinin yatırımlarını başka bir ülkenin yatırımları karşılığında satmaktadır. Merkez bankası sık sık ülke dışına para taşımayı yasaklayan sermaye kontrolleri uygular .

Yüksek Enflasyon Örneği

Daha yıkıcı ve uzun süreli hiperinflasyon bölümlerinden biri, 1990’larda eski Yugoslavya’da meydana geldi. Ulusal dağılmanın eşiğinde, ülke zaten yılda% 75’i aşan oranlarda enflasyon yaşıyordu. Sırp eyaletinin lideri Slobodan Miloseviç ‘in, Sırp merkez bankasına kronelerine 1,4 milyar dolarlık kredi vermesiyle ulusal hazineyi yağmaladığı ortaya çıktı.

Hırsızlık, hükümetin merkez bankasını finansal borçlarını yerine getirebilmesi için aşırı miktarda para basmaya zorladı. Yüksek enflasyon, ekonomiyi hızla sardı, ülkenin servetinden geriye kalanları silerek halkını mallar için takas etmeye zorladı . Enflasyon oranı, her ay yüzde 300 milyon alınamayan bir orana ulaşana kadar neredeyse iki katına çıktı. Merkez bankası, ekonominin aşağı doğru çekilmesiyle hükümeti çalışır durumda tutmak için daha fazla para basmak zorunda kaldı.

Hükümet, gıda kıtlığına yol açan üretim ve ücretleri kontrol altına aldı. Gelirler% 50’den fazla düştü ve üretim durma noktasına geldi. Sonunda, hükümet para birimini ekonomiyi istikrara kavuşturmaya yardımcı olan Alman markası ile değiştirdi.